Pazyreotyd w giant prolactinoma opornym na leczenie agonistami receptora dopaminowego

24.03.2025

Maria Komisarz-Calik, Grzegorz Zieliński, Karol Ciszek, Anna Bogusławska, Alicja Hubalewska-Dydejczyk, Aleksandra Gilis-Januszewska

Streszczenie

Giant prolactinoma (GP), definiowane jako guzy >40 mm, stanowią rzadki typ guzów laktotropowych (około 2-3%), występujący głównie u młodych mężczyzn.
Przedstawiamy przypadek 17-letniego mężczyzny z GP opornym na agonistę dopaminy (DA) leczonego analogiem somatostatyny drugiej generacji - pasireotydem LAR.

Pacjent, po dwóch zabiegach neurochirurgicznych (lipiec 2020, styczeń 2021), leczony kabergolina, został przyjęty na Oddział Endokrynologii. Pacjent cierpiał na zaburzenia widzenia i silne bóle głowy. Badania laboratoryjne wykazały znaczną hiperprolaktynemię (43211 μlU/ml, zakres referencyjny [RR]:86-324 μlU/ml), obniżony poziom testosteronu z niskim poziomem gonadotropin, TSH i ft4 wskazujące na centralną niedoczynność tarczycy. W badaniu MRI (lipiec 2022) stwierdzono resztkowy guz przysadki (38x34x33mm) naciekający prawą zatokę jamistą i prawy nerw wzrokowy. DO terapii włączono lewotyroksynę oraz testosteron. Dawkę kabergoliny zwiększono do 4,5 mg/tydzień. Ze względu na oporność na agonistę dopaminy wdrożono terapię pasireotydem LAR w dawce 20 mg/miesiąc (później zwiększono do 40 mg/miesiąc). Po rozpoczęciu terapii pasireotydem wymiary guza ustabilizowały się, w MRI widoczne były zmiany morfologii guza o typie zwyrodnienia torbielowatego. Pacjent zgłosił znaczne złagodzenie bólów głowy. Badanie okulistyczne wykazało poprawę pola widzenia. Poziom prolaktyny spadł do 35000 μlU/ml (32% stężenia wyjściowego).
Wnioski: Przypadek ten podkreśla, że GP wymagają zindywidualizowanego podejścia terapeutycznego. Terapia farmakologiczna z użyciem pasireotydu w przypadku opornych na agonistów dopaminy GP powinna być traktowana jako leczenie pierwszego rzutu. Za zadowalające wyniki uważa się złagodzenie bólów głowy, zmniejszenie stężenia prolaktyny, stabilizację guza i zwyrodnienie torbielowate.

Rycina 1A, B – Przekrój strzałkowy T2 (A) I osiowy T2 (B) MRI (Lipiec 2022) ukazujący guza przysadki (38x34x33mm) naciekającego prawą zatokę jamistą i prawy nerw wzrokowy; C, D –Przekrój strzałkowy T2 (C) i osiowy T2 (D) MRI (Lipiec 2023) ukazujący stabilne wymiary guza po włączeniu pasireotydu; E, F – Przekrój osiowy T1 MRI (Lipiec 2022) i osiowy T1 MRI (Lipiec 2024) porównujące fragment guza bez (E) oraz ze zwyrodnieniem torbielowatym (F) (strzałka).

Pełna treść publikacji w języku angielskim na łamach Endokrynologii Polskiej »