Glikozylacja receptora hormonu tyreotropowego

01.03.2019

Paulina Korta, Ewa Pocheć

Streszczenie
Hormon tyreotropowy (TSH), produkowany przez gruczołową części przysadki, kontroluje pracę tarczycy przez swoisty receptor (TSHR) zlokalizowany w błonie tyreocytów. Receptor ten jest typowym receptorem błonowym sprzężonym z białkiem G, siedmiokrotnie przechodzącym przez błonę komórkową (7TMR). Dojrzały receptor, obecny w błonie komórkowej, zbudowany jest z podjednostki A obejmującej dużą, zewnątrzkomórkową domenę oraz podjednostki B, na którą składa się krótki zewnątrzkomórkowy fragment zakotwiczony w błonie komórkowej oraz część wewnątrzkomórkowa. Receptor TSH podlega licznym modyfikacjom potranslacyjnym decydującym o jego ostatecznej strukturze oraz w istotny sposób wpływających na jego aktywność. Jest obficie N-glikozylowanym białkiem, co wynika z obecności sześciu miejsc N-glikozylacji w domenie zewnątrzkomórkowej (Asn77, Asn99, Asn113, Asn177, Asn198, Asn302), w większości ewolucyjnie konserwatywnych. N-glikany stanowią 30–40% masy cząsteczkowej receptora. Glikany są niezbędne do transportu receptora do błony komórkowej oraz wiązania TSH przez receptor. W cząsteczkach TSHR stwierdzono obecność N-oligosacharydów fukozylowanych i sjalowanych. Zwiększona zawartość kwasów sjalowych w glikanach TSHR pozytywnie koreluje z wiązaniem TSH przez receptor oraz wydłuża czas wbudowania receptora do błony komórkowej. Receptor TSH jest głównym autoantygenem w chorobie Gravesa-Basedowa (GD) będącej chorobą autoimmunizacyjną tarczycy. Jedna z hipotez zakłada, że N-glikozylacja TSHR u ludzi wpływa na przełamanie stanu autotolerancji i rozwój GD. N-oligosacharydy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania receptora TSH, a także przyczyniają się do patogenezy GD.

Słowa kluczowe: TSHR; N-glikozylacja; sjalilacja; tarczyca; choroba Gravesa-Basedowa

Pełna treść publikacji (w języku angielskim i polskim) na łamach Endokrynologii Polskiej »