Optymalizacja leczenia umiarkowanej do ciężkiej i aktywnej orbitopatii tarczycowej z uwzględnieniem zaleceń European Group on Graves’ Orbitopathy (EUGOGO)

21.08.2022

Mariusz Nowak, Bogdan Marek, Beata Kos-Kudła, Lucyna Siemińska, Magdalena Londzin-Olesik, Joanna Głogowska-Szeląg, Wojciech Nowak, Dariusz Kajdaniuk

Streszczenie
Choroba Gravesa i Basedowa (chGB) jest najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy, a orbitopatia tarczycowa (OT) stanowi najczęstszą pozatarczycową jej manifestację z częstością występowania 42,2/milion osób/rok. Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Grupy Orbitopatii Gravesa (EUGOGO) w celu optymalizacji i poprawy skuteczności leczenia OT powinno stosować się określone standardy postępowania, które przedstawiono w niniejszej publikacji. Wybór optymalnej dla chorego metody leczenia zarówno nadczynności tarczycy, jak i OT wymaga zespołu współpracujących specjalistów: endokrynologa, okulisty, radioterapeuty i chirurga, oraz uwzględnienia ryzyka nawrotu choroby i możliwych powikłań związanych z metodą leczenia. Aktywność zapalna i stopień ciężkości OT należy diagnozować na podstawie doświadczenia własnego badającego oraz według standardowych kryteriów diagnostycznych. Ocenę aktywności zapalnej OT można przeprowadzić wykorzystując skalę aktywności zapalnej (CAS) oraz z wykorzystaniem metod obrazowych — głównie obrazowania rezonansu metodą rezonansu magnetycznego (MRI). Ocenę ciężkości OT przeprowadza się, korzystając z siedmiostopniowej klasyfikacji NOSPECS oraz trzystopniowej skali według EUGOGO. Jako leczenie pierwszego rzutu zalecanym standardem u większości pacjentów z umiarkowaną do ciężkiej i aktywną OT jest łączne dożylne (i.v.) zastosowanie metyloprednizolonu (dawka kumulacyjna 4,5 g w ciągu 12 tygodni) z jednoczasowym podaniem mykofenolanu sodu w dawce 0,72 g na dobę przez 24 tygodnie. Ważne jest zachowanie standardu i schematu leczenia. W cięższych postaciach umiarkowanej do ciężkiej i aktywnej OT jako alternatywną metodę leczenia pierwszego rzutu zaleca się wyższą dawkę kumulacyjną metyloprednizolonu i.v. (7,5 g) jako monoterapię, rozpoczynając leczenie od dawki 0,75 g 1 raz w tygodniu przez 6 tygodni, a następnie 0,5 g przez kolejne 6 tygodni. W rekomendacjach grupy EUGOGO zaleca się, aby w przypadku braku odpowiedzi klinicznej po 6 tygodniach leczenia pierwszego rzutu z zastosowaniem metyloprednizolonu i.v. oraz mykofenolanu po 3–4-tygodniowej przerwie rozpocząć drugi kurs monoterapii metyloprednizolonem i.v., podając większą dawkę kumulacyjną, czyli 7,5 g. Inne metody leczenia drugiej linii to radioterapia oczodołów z doustną (p.o.) lub i.v. glikokortykosteroidoterapią systemową lub bez niej, podawanie cyklosporyny lub azatiopryny w połączeniu z glikokortykosteroidem p.o., monoterapia metotreksatem oraz zastosowanie leków biologicznych (rituksymab, tocilizumab, teprotumumab). Pamiętając, że OT jest chorobą zagrażającą utratą widzenia, oczekuje się, że celem zastosowanego leczenia będzie utrzymanie pełnej ostrości widzenia, ustąpienia bólu, pojedynczego widzenia w użytecznej części pola widzenia oraz pozytywnego efektu kosmetycznego.



Pełna treść publikacji (w języku angielskim i polskim) na łamach Endokrynologii Polskiej »