Zastosowanie przeciwciał monoklonalnych i małych cząsteczek w leczeniu orbitopatii tarczycowej

07.01.2025

Mariusz Nowak, Wojciech Nowak, Bogdan Marek, Beata Kos-Kudła, Lucyna Siemińska, Magdalena Londzin-Olesik, Dariusz Kajdaniuk

Streszczenie

Od opublikowanych w 2016 roku wytycznych European Thyroid Association dotyczących postępowania w orbitopatii tarczycowej (TO), opublikowano szereg randomizowanych badań klinicznych (RCT) w których badano zastosowanie leków biologicznych, w leczeniu  umiarkowanej do ciężkiej i aktywnej TO.  Dlatego w 2021 opracowano oraz opublikowano nowe zalecenia dotyczące jej leczenia. W leczeniu aktywnej zapalnie TO stosowane są dwa rodzaje leczenia immunosupresyjnego: nieswoiste oraz swoiste.  Do swoistych leków immunosupresyjnych stosowanych w leczeniu TO należą: adalimumab, infliximab, etanercept, rituximab, tocilizumab, teprotumumab, batoklimab. W manuskrypcie przedstawiamy przegląd piśmiennictwa dotyczącego RCT, badań retrospektywnych oraz opisów przypadków dotyczących ich stosowania w leczeniu TO.

W badaniach podkreślono korzystne działanie teprotumumabu wskazując jednak na   brak  danych dotyczących jego długoterminowej skuteczności i bezpieczeństwa oraz brak porównania „head-to-head” z glikokortykosteroidami i.v. a jego ogromnym ograniczeniem jest także wysoka cena leku.  Tocilizumab jest opcją terapeutyczną dla TO opornej na glikokortykosteroidy i powinien być rozważany w drugiej linii  leczenia (m.in. ze względu na koszt leczenia) lub w pierwszej linii u pacjentów z przeciwwskazaniami do i.v. glikokortykosterydów. Biorąc pod uwagę profil skutków ubocznych, a zwłaszcza pewne ryzyko neuropatii nerwu wzrokowego (DON), rituximab jest uważany przez autorów za opcję leczenia drugiego lub nawet trzeciego rzutu. W obowiązujących rekomendacjach grupy EUGOGO z 2021 roku do leków drugiego rzutu w leczeniu umiarkowanej do ciężkiej oraz aktywnej zapalnie TO wpisano rituximab, tocilizumab oraz teprotumumab.  Batoklimab znajduje się w fazie badan klinicznych. Biorąc  pod uwagę liczne zalety leków biologicznych w porównaniu z glikokortykosteroidami wskazane jest przeprowadzenie dalszych RCT w celu potwierdzenia możliwego ich miejsca również jako leczenia pierwszego rzutu w TO.

Pełna treść publikacji w języku angielskim na łamach Endokrynologii Polskiej »